اين اولين باري نيست كه ادونيس شاعر پرآوازه جهان عرب و اهل سوريه شاعران ملي‌گراي مسلمان را متهم به شاعران درباري مي‌كند كه تنها در مقابل دستمزد دولت‌ها شعر مي‌گويند و مي‌نويسند. ادونيس در گفتگوي خود با روزنامه الحياة چاپ لندن بيان كرد: « شاعران امروز جهان اسلام رويكردهايي بسته و غير قابل فهم دارند كه تنها جامعه را رو به انحلال و انحراف مي‌كشاند. تنها كاربرد آنان براي حاكمان اسلامي است كه در توجيه عملكرد آنان بسرايند». ادونيس در اين گفتگو به « اعتزال خود از جامعه ادبي جهان عرب» اشاره كرد و ادامه داد: « دردهاي شعري من بيشتر رويكردي سياسي دارند و نظام‌ةاي ديكتاتوري عربي و اسلامي را به چالش مي‌كشاند. در حالي كه شاعران به ظاهر مسلمان امروزي رويكردي فرد محور و انتزاعي پيدا كرده‌اند كه تنها حفظ دين ظاهري و عشق به مليت و عربيت انسان‌ها برايشان دغدغه مي‌شود».
ادونيس كه خود روزي از بزرگترين شاعران ملي‌گراي چپ عربي شناخته مي‌شد و پان‌عربيست‌ها در پايگاه‌هاي خبري و اينترنتي خود هميشه نام و آثار او را درج مي‌كردند، با اعلام جدايي خود از اين جريان، تكامل نوع انسان را بدون اهتمام به عربيت يا عجميت، بدون اشاره به جغرافياي سكونت او موضوع اصلي شعر واقعي دانسته و با اين تغيير نگرش، آتشي در جهان شعري عربي و اسلامي به راه انداخت. روزنامه الوطن سوريه هفته گذشته در يك ميزگرد تلفني، موضوع تغيير رويكرد ادونيس را با حضور چند شاعر و نويسنده مطرح ادبي به چالش كشاند. شاهر بزرگ عربي عبدالرحمن ابنودي يكي از حاضرين اين ميزگرد بود كه معتقد بود: «ادونيس تحت تاثير جريان‌هاي چپ عدالت‌خواه قرارگرفته در حالي كه از اين موضوع غفلت مي‌كنيم كه مخاطب شعر از كارگر و كشاورز و توده مردم نيست و تنها جامعه فرهنگي ما هست كه شعر مي‌خواند. بنابراين ناخودآگاه موضوع شعر به مسائل فردي و فرهنگي گرايش پيدا مي‌كند و اين ربطي به درباري يا حكومتي شدن شعر ندارد». محمد سليمان ديگر شاعر اين ميزگرد كه قصيده مشهور صوفيه را در دهه هفتاد ميلادي سروده بود در دفاع از نظر ادونيس گفت: « جريان صوفي‌گري شعري صده گذشته فرانسه تنها تا جنبش 1968 ادامه پيدا كرد و پس از آن با فعال شدن جريان‌هاي اعتراضي و اصلاح‌طلب توده‌هاي مردمي جاي خود را به ادبيات اعتراضي اجتماعي و سياسي داد. بنابراين با وجود نظام‌هاي سلطه ديكتاتوري در جهان عرب و اسلام نمي‌توان انتظار داشت كه جريان ادبي خيال‌پرداز ملي‌گراي عربي دوامي داشته باشد».
No comments:
Post a Comment