مجله فارين پاليسي در تحليلي كه از سياست‌هاي خارجي آمريكا در عراق ارائه كرده است خبر مي‌دهد كه ايالات متحده آمريكا تصميم دارد سفير خود را تغيير دهد و جيم جفري را به بهانه رويكرد جديد و اطلاعات گسترده او در خاورميانه به جاي كريستوفر هيل بگذارد. كريستوفر هيل اولين سفير اوباما در عراق بود كه حضور او از سوي محافل بين‌المللي بسيار منفي ارزيابي شده است. تغيير سفير در روزهاي شكل‌گيري كابينه دولت جديد نشان از يك برنامه سياسي تازه در بزرگترين سفارت آمريكا در خاورميانه دارد. اين در حالي است كه تاكنون بيشترين كرسي‌هاي دولت جديد عراق در بين اذهان عمومي و محافل سياسي قطعي شده‌اند. اما آن چيزي كه منجر به تغيير سفير شده است شايد نياز آمريكا به ديپلوماسي بيشتر براي تصاحب كرسي‌هاي بيشتر است تا افراد خودي را براي حفظ منافع كاخ سفيد در دولت رسمي عراق در كنار شخص نخست وزير قرار دهد تا اينگونه بر تصميمات اساسي دولت تاثير بگذارد، همان اتفاقي كه در كابينه اياد علاوي و جعفري و مالكي افتاد و همواره نخست‌وزيران از اين مسئله گله‌مند بودند. اما آن چيزي كه بيشتر مورد دقت بايد قرار گيرد آنكه در روزهاي اخير كريستوفر هيل سفير سابق به دنبال رايزني‌ها و گفتگوهاي سياسي خود سفري به قلب جامعه تشيع عراق، يعني نجف اشرف داشت تا اينگونه با جلب آراي اقشار مختلف اين شهر پرحادثه بتواند بر مرجعيت ديني و سياسي شيعه فشار آورد. هيل با سفر به نجف و ديدار از دانشگاه‌ها و ادارات آنجا، در سخنراني خود در استانداري نجف اشرف طرح تاسيس شبكه اشتغال‌زايي جوانان عراق (IYI) را طرح كرده و بيان كرده بود: «در اين سفر به دنبال بيان اين مهم هستيم كه عراق پس از گذر از بحران‌هاي اجتماعي و اقتصادي فراوان ديگر بايد گام به سوي توسعه و اشتغال‌زايي جوانان خود بردارد. در اين راستا سفارت آمريكا در عراق قصد دارد با تاسيس شبكه نيروي انساني جوياي كار، از جوانان عراقي براي توسعه كشور خودشان بهره ببرد» . گفتني است كه طبق برنامه‌ريزي صورت گرفته با برآورد هزينه 12 ميليون دلار ، سفارت آمريكا تصميم داشت تا با اجراي طرح كارآفريني (IYI) براي 5000 جوان عراقي با سن 18 تا 35 سال، 2500 فرصت شغلي ايجاد كند كه 12 بنگاه كارآفريني براي اين امر اختصاص يافته و البته اولين بنگاه را در نجف‌اشرف قرار دادند. همچنين 5 ميليون دلار نيز جهت اعطاي تسهيلات و وام‌هاي اشتغال در نظر گرفته شده بود. بيان كريستوفر هيل چنان از روي قاطعيت بود كه گويي نخست وزير عراق براي مردم كشور خود سخن مي‌گويد. اما نكته قابل توجه آن است كه سفر هيل به نجف بازخورد بسيار منفي از سوي مرجعيت داشت و در پي نامه‌اي از سوي دفتر آيت‌الله سيستاني آقاي سفير مورد تهديد شديداللحني در صورت دخالت در عملكرد و اختيارات دولت قرار گرفت. تغيير سفير در مقطع زماني كه همه احزاب سياسي حتي ليبرال‌هاي حزب العراقيه نيز با ديدار از مرجعيت به دنبال مشروعيت سياسي خود هستند، مطمئنا نشان از آن دارد كه آمريكا نيز به چنين مشروعيتي نيازمند است. كريستوفر هيل در سفر نجف خود بسيار مورد اتهام و شك از سوي اقشار ديني قرار گرفت هرچند كه نمي‌توان تاثير سخنان او بر توده مردم نجف را انكار كرد. مردمي كه نيم‌قرن روي خوش رفاه و آزادي را نديده‌اند و هيچ‌گاه احساس باارزش بودن به آنان دست نداده است. هيل با كلامي عوام‌پسند نجف‌اشرف را پايتخت جهان اسلام لقب نهاد كه وضعيت معيشت مردمان آن در شان جايگاه مقدس آنان نيست.
جوانان نجف‌اشرف كه در مركز تحولات سياسي و ديني عراق زندگي مي‌كنند همواره با شور و حماسه‌اي كه از خصوصيت ذاتي آنان مي با‌شد در طول تاريخ سياسي عراق، حركت‌هاي بزرگي آفريده‌اند. انقلاب 1920 و انتفاضه شعبانيه 1991 و حركت انقلابي حزب دعوت اسلامي همه در نجف آغاز شد و از نجف برنامه‌ريزي مي‌شد. اما آنجا كه مردان شيعه در روزمرگي‌هاي روزانه از كار و معيشت قرار بگيرند و دانشگاه‌هاي عراق را تنها زنان پر كنند و پس از فراغت از تحصيل تنها به خانه‌داري بپردازند، ديگر چه انديشه و چه روحيه‌اي براي تحول و تغيير مي‌ماند؟ مرجعيت شيعه عراق با اقدام تند خود عليه سفير سابق عراق، از انجام حركت‌هاي عوام‌فريب آنان جلوگيري كرد اما سياست‌هاي پيچيده كاخ سفيد براي استمرار حضور خود در منطقه همچنان ادامه دارد. سياست اشتغال‌زايي جوانان كشورهاي مستعمره با هدف كناره‌گيري آنان از جنبش‌هاي آزادي‌خواه و استقلال طلب ترفند بسيار كهنه‌اي است كه كاخ سفيد باز هم آن را تكرار كرد اما ظاهرا كه آمريكا پي به اين مسئله برده است كه در كنار مقبوليت خود در عراق، نياز به مشروعيت نيز دارد، لذا نمي‌توان مهره‌هاي سوخته‌اي همچون كريستوفر هيل را ديگر در آنجا نگه داشت. شايد بتوان چنين برداشت كرد كه تغيير سفير به اين معني است كه آمريكا به جاي سياست تخريب مرجعيت به دنبال جلب رضايت آن افتاده است.
No comments:
Post a Comment