هفته گذشته در عين ناباوري، كشور قطر در رقابت با ايالات متحده آمريكا به عنوان ميزبان مسابقات جام جهاني فوتبال در سال 2022 برگزيده شد. البته دولت قطر در سال‌هاي اخير اقدامات اساسي بسياري را براي جذب نظر فيفا آغاز كرده است. همچون آغاز طرح احداث بزرگترين متروي خاورميانه و سومين متروي جهان، آغاز طرح گسترش جزاير مصنوعي و غيره. اما باز به جاي شمردن عوامل گزينش قطر، بررسي عوامل عدم گزينش آمريكا بيشتر براي همه اهميت دارد و همه را شگفت‌زده كرده است. تا آنجا كه باراك اوباما رئيس‌جمهوري آمريكا اين انتخاب را اشتباه بزرگ فيفا اعلام كرده است. عكس‌العمل رئيس‌جمهور آمريكا نشان از يك واقعيت است كه جهان تغيير كرده است و سلطه كشورها تنها بر اساس برتري نظامي، اقتصادي و سياسي آنها نيست. نكته لازم به ذكر آن است كه پيش از برگزاري مراسم انتخاب نامزد جام جهاني، اوباما در نامه‌اي به «سب پلاتر» رئيس فيفا گفته بود: «پيشنهاد ميزباني، چيزي بيشتر از يك بازي و دعوت آمريكا از جهانيان براي جمع شدن در كشور بزرگ ما براي شركت در جشن اميدها و آرزوهايمان است». اوباما به دنبال طرح پدرمنشانه صلح جهاني خود، همانگونه كه در اين نامه گفته است، بيش از مسئله فوتبال، جام جهاني را فرصتي براي احياي وجهه ابرقدرتي آمريكا مي‌دانست تا اشتباهات پيشين دولتمردان آمريكا را به فراموشي سپرد.
قطر مدت‌هاست كه در جلسات متعدد با مسئولين فيفا، توانايي خود را ثابت كرده است و در سوي مقابل، آمريكا در سال‌هاي اخير با ضعف ديپلماسي خارجي خود و ناتواني مديريت بحران‌هايي همچون اقتصاد داخلي، مسئله فلسطين، اسلام‌هراسي و مسائل مختلف داخلي و بين‌المللي، جايگاهي متزلزل در نگاه عمومي مردم جهان پيدا كرده است. در مقابل تمامي آمارهاي كاهش رشد اقتصادي شركت‌هاي توليدكننده آمريكايي و اعلام بدهي آمريكا به اندازه 130 برابر حجم صادرات خود، بانك مركزي جهان در آماري رشد اقتصادي كشور قطر را در سال جاري 18 درصد اعلام مي‌كند و اين آمار نسبت به رشد 16 درصدي سال گذشته او در حالي كه جهان با بحران اقتصادي روبرو شده است، بسيار خود ارزيابي مي‌شود. يكي از بزرگترين مشكلات قطر براي جلب اعتماد فيفا، پيدا كردن يك پشتيبان مالي براي تاسيسات خنك‌كننده استاديوم‌هاي ورزشي بود تا تماشاگران بتوانند در دماي بالاي 50 درجه تابستان قطر، بازي‌ها را تماشا كنند. دولت قطر نيز توانست با استفاده از چهره‌هاي شاخص فوتبال همچون زين‌الدين زيدان و الكس فرگوسن براي بازاريابي در اين زمينه، رضايت بهترين حاميان مالي و شركت‌هاي تاسيساتي را جلب كند.
البته از روز انتخاب قطر تاكنون موجي از نقدها و اعتراض‌ها از سوي رقباي بزرگ او يعني ژاپن، استراليا و آمريكا آغاز شده است و اكثرا با لحني تمسخرآميز قطر را ناتوان در برگزاري جام‌جهاني معرفي مي‌كنند و برخي نيز مسئولين فيفا را متهم به اخذ رشوه از دولت قطر كرده‌اند. به هر حال دنيا هنوز به حفظ قواعد سنتي سلطه عادت دارد و ترك اين عادت نيز به اين زودي شدني نيست. در ذهن همه آمريكا به دليل هژموني سياسي و اقتصادي خود و يا ژاپن به دليل برتري فني و تكنيكي، شايستگي بيشتري در گزينش داشته‌اند. آمريكا آنچنان خود را برتر اين رقابت مي‌دانست كه نماينده‌اي از سوي رئيس‌جمهوري خود به مراسم فرستاده بود تا پس از اعلام ميزباني آمريكا پيام شخص رئيس‌جمهور را در مراسم قرائت كند. انتخاب قطر براي ميزباني جام جهاني 2022 شكست بزرگي براي دولت آمريكا و شخص رئيس‌جمهور آن به حساب مي‌آيد و دليلي آشكار است در اثبات عملكرد ضعيف اين رئيس‌جمهور صلح‌طلب كه همواره با چشم‌پوشي از جنايات و اشتباهات دولت خود، دوست داشته است كه دولت‌ها، تمدن‌ها، فرهنگ‌ها و اديان مختلف را در زير سايه آمريكا كنار هم جمع كند و هيچگاه نيز حرف او به عمل نكشيد. اين بار نيز فيفا نتوانست در مقابل بحران‌هاي داخلي و خارجي آمريكا، به درخواست او اعتماد كند و قطر را با تمام ريسك‌ها و خطرهاي احتمالي برگزاري ضعيف مسابقات، ترجيح مي‌دهد.
در اين ميان بيان يك نكته مي‌ماند و آن جرات قطر در حضور خود براي رقابت با بزرگترين قدرت‌هاي اقتصادي و صنعتي جهان در سال‌هاي اخير است كه با وجود مساحت و منابع نيروي انساني اندك، فاصله خود را هر ساله از كشورهاي هم‌جوار خاورميانه، حتي امارات و ايران و عربستان، بيشتر و بيشتر مي‌كند.
No comments:
Post a Comment