Tuesday, August 31, 2010

سريال جماعت، پروژه‌اي نافرجام



هنوز بيش از يك چهارم سريال نيز توليد نشده بود كه دستور پخش فوري آن براي ماه رمضان امسال در چند شبكه ماهواره‌اي مصر از سوي دولت صادر شد. سريال «جماعت» به دليل همين حساسيت،‌ هم اكنون پرمخاطب‌ترين سريال ماه رمضان شده و همه را حتي بينندگان عرب‌زبان ديگر كشورها را نيز به پيگيري مشاهده قسمت‌هاي آن واداشته است. موضوع سريال تاريخ شكل‌گيري و فعاليت‌هاي جماعت اخوان‌المسلمين است و زندگي حسن‌البناء موسس اين گروه بنيادگرا را از دوران كودكي و نوع تربيت و آموزش او آغاز كرده و قرار است كه داستان با فاش شدن عمليات كودتاي نظامي مخفيانه رهبران اخوان‌المسلمين در سال 2006 در دانشگاه الازهر پايان يابد، عملياتي كه به دليل جاسوسي برخي روحانيون دولتي الازهر نافرجام ماند. داستان از آنجا شروع مي‌شود كه دختر دانشجويي براي بررسي تاريخ سياسي جمعيت اخوان‌المسلمين به سراغ پدربزرگ خود كه حقوق‌داني است رفته و از او مي‌خواهد كه خاطرات دوره مبارزات اخوان‌المسلمين را تعريف كند.
جمعيت اخوان‌المسلمين كه اين روزها،‌ مشغول فعاليت‌هاي زيرزميني تبليغاتي محمد البرادعي براي انتخابات رياست‌جمهوري سال 2011 هستند و شور و اشتياقي دوباره به روح اين سازمان دميده شده است، ساخت چنين سريال‌هاي انتقادي كه مقرضانه به تمسخر و تخريب ايدئولوژي و تاريخ فعاليت‌هاي سياسي آنها مي‌پردازد را به هيچ وجه به سود سازمان خود نمي‌بينند و در بيانيه‌اي اعتراض شديد خود را به ساخت چنين سريال‌هايي بيان‌ داشته و اعلام كرده‌اند كه خود نيز در فكر توليد سريالي به نام حسن‌البناء هستند تا زندگي و افكار رهبر خود را بدون دخل و تصرف نشان دهند.
وحيد حامد نويسنده سريال «جماعت»، كه اين روزها به دليل تهديد‌هاي فراوان، از سوي وزارت كشور مصر تحت مراقبت قرار گرفته، در حال نوشتن قسمت‌هاي پاياني سريال است. حامد داستان را متاثر از زندگي مادرش سوسن بدر نوشته است،‌ زن خدمتكاري كه در عمارتي مشغول به كار بوده و جواني كه تازه به عضويت جمعيت اخوان‌المسلمين درآمده است،‌ به او علاقه‌مند شده و از صاحب عمارت تقاضاي خريد اين خدمتكار را مي‌كند. از آنجا بود كه اضطراب و هياهو و فرار به زندگي سوسن وارد مي‌شود و اين زوج همواره به اتهام مشاركت با اخوان‌المسلمين در حال تعقيب و گريز هستند. نكته قابل توجه اين سريال براي دولت‌مردان مصري اين بود كه وحيد حامد مسير داستان را به گونه‌اي تعريف مي‌كند كه همواره سوسن را فدايي دگم‌انديشي‌ها و آشوب‌گري‌هاي اخوان مي‌داند و از سويي ديگر دولت مصر و يا همان حزب الوطن حاكم مصر را به دليل پيگيري‌ها و فعاليت‌هاي شديد امنيتي خود براي كنترل فعاليت‌ اخوان تمجيد مي‌كند. پخش چنين سريالي براي توجيه عملكردهاي خشونت‌آميز دولت مصر در آستانه برگزاري انتخابات پارلماني نوامبر جاري،‌ برخلاف انتظار توليدكنندگان فيلم، تاثير منفي بسياري بر ذهنيت مردم نسبت به دولت مصر ايجاد كرده است.
سريال در حين به تصوير كشاندن عمليات نافرجام كودتاي 2006 الازهر،‌ بازگشتي به دوران كودكي حسن‌البناء دارد و آموزه‌ها و بازي‌هاي كودكانه او را به تصوير مي‌كشد. تاكيد استاد او بر نهي از منكر و لزوم رعايت احكام اسلام و توبيخ گناهكاران و همچنين بازي دزد و پليس او و دوستانش در مكتبخانه، كه كفار را در يك طرف و مسلمانان را در يك طرف ديگر قرار مي‌دهند و مسلمانان بايد به دنبال كفار بدوند و آنان را دستگير و زنداني كنند. «اياد نصر» بازيگر شناخته شده اردني است كه مردم عرب بيشتر او را در نقش‌هاي منفي تاكنون ديده بودند،‌ نقش بزرگسالي حسن‌البناء ‌رهبر جمعيت اخوان‌المسلمين را در اين سريال بازي مي‌كند. نويسنده داستان تمام تلاش خود را مي‌كند تا موضوع تروريسم را به دوران شكل‌گيري انديشه سياسي حسن‌البناء ربط دهد و تاسيس جمعيت اخوان را بر همين اساس و با هدف ترور غير مسلمانان تعريف كند. اما غافل از آنكه بسياري از پدران و مادران نسل امروزي مصر كه تماشاگر اين سريال هستند، به دليل گرايش‌هاي ديني و ملي خود ارتباطي به اخوان‌المسلمين داشته‌اند و بسياري زندان‌ كشيده و بسياري نيز جان خود را در راه حاكميت اسلام از دست داده‌اند،‌ بنابراين نمي‌توان انتظار داشت كه با توليد چنين سريال‌هاي رياكارانه‌اي فساد اخلاقي و مالي دولتمردان مصري پوشيده و سيبل اتهامات و اعتراضات به سوي حزبي بگردد كه در اذهان عمومي مردم، انسان‌هايي پاك و فدايي دين و خلق تربيت كرده است. مخصوصا آنكه اين روزها كه با آمدن محمد البرادعي، اتحاد و ائتلافي ميان ملي‌گرايان، اخواني‌ها و ليبرال‌هاي مخالف دولت مصر ايجاد شده است كه فعالان اخوان‌المسلمين را تنها در مقابل دولت خودكامه مصري نمي‌گذارد.

No comments: